Büzücü (sıkılaştırıcı) tat, genellikle meyveler ve ağaç kabukları/yaprakları ve dış kabuklarındaki tanenler tarafından üretilen bir kuruluk lezzetidir. Ağızdaki mukus zarlarının kasılmasına neden olur ve anında kuru, kireçli (hatta bazen boğulma) hissi yaratan bir lezzet oluşturur. Sıkılaştırıcı yani büzücü tatlar, sıklıkla tatlı veya ekşi tatlarla birlikte ifade edilir.
Sıkılaştırıcı Lezzetlerin Özellikleri
| dosha | pitta ve kapha |
| ağırlaştırır | vata |
| elementler | hava ve toprak |
| virya/sıcaklık | soğutma özelliğine sahiptir |
| vipaka/sindirim sonrası etki | sindirim sonrasında keskin etki yaratır |
| gunalar | kuru, soğuk, ağır etki yaratır |
| olumlu duygular | kararlı, birleşik, toplanmış, topraklanmış hisler |
| olumsuz duygular | korku, anksiyete, sinirlilik, depresyon, fiksasyon, katılık, kızgınlık, sertlik |
| yer | dilin arkasındaki merkezi bölge |
| ilişkili organ | kolon |
| etkilenen dokular | plazma, kan, kas ve üreme dokuları |
| hareket yönü | içe doğru çeker |
| diğer | dokuları tonlar, terlemeyi azaltır, aşırı ısıyı soğutur, anti-inflamatuar, hemostatik (kanamayı durdurur), büzücü, vazokonstriktör |
Büzücü Sebze-Meyve-Tohumlar
meyve | elma, muz (yeşil), kızılcık, nar |
| sebzeler | yonca filizi, avokado, brokoli, brüksel lahanası, lahana, havuç (çiğ), karnabahar, yeşil fasulye, marul, bezelye, patates, en çiğ sebze |
| Taneler | makarna (buğday), çavdar |
| bakliyat | fasulyelerin çoğu büzücüdür |
| Fındık tohumları | patlamış mısır |
| Et | tavuk (hafif et), geyik eti |
| Baharatlar ve Tatlandırıcılar | fesleğen, defne yaprağı, kimyon, kişniş, dereotu, rezene, mercanköşk, küçük hindistan cevizi, kekik, maydanoz, haşhaş tohumu, biberiye, safran, zerdeçal, vanilya |
Yararları
Büzücü tadlar aşırı nemi emer, sıvı sızıntısını durdurur, pıhtılaşmayı teşvik ederek kanamayı engeller, mukus zarlarını temizler/çözer, yağları ayırır, emilimi artırır ve dışkıyı bağlamaya yardımcı olur. İçeri çekme eğilimi vardır ve bu durum dokuları bir arada sıkıştırmaya ve tutmaya yardımcı olur, bu da bedensel yapışmaya yönelim yapar. Büzücü tatlar; aşırı kanama, ter, ishal, lökorra, vb. rahatsızlıklarla mücadelede çok etkili bir araçtır. Benzer şekilde, bağlayıcı etkisi gevşek ve sarkık dokulara ton verir ve prolapsus (kalın bağırsağın son kısmı) gibi batma dengesizliklerini düzeltebilir. Büzücü tat ayrıca yaraları iyileştirmeye yardımcı olur ve öksürükleri önler.
Aşırı Tüketildiğinde
Aşırı kullanılırsa, büzücü tat kuru ağız, konuşma zorluğu, boğulma, spazmlar, bağırsaklarda tutuşma hissi, gaz, şişkinlik, distansiyon ve kabızlık yaratabilir. Zayıflama, konvülsiyonlar, Bel felcine neden olabilir. Aşırı büzücü tat ayrıca sindirim ateşini boğabilir, susuzluk, sertlik, kanda pıhtılaşmaya, dolaşımda durgunluğa, kalp spazmlarına, uykusuzluğa, duygusal durgunluğa, halsizlik ve depresyona neden olabilir. Dahası, libidoyu ve sperm sayısını düşürebilir.
Yan Etkileri
Sistemde yüksek vata, kabızlık veya vücutta herhangi bir tür tıkanıklık varsa büzücü tat durumu daha da kötüleştirebilir.
namaste