Jnana yoga; dört yoga yolundan biridir. Kişisel analize dayanır, bilgi, bilgelik, iç gözlem ve tefekkürün yoludur. Sistematik bir çalışma ile, varlığımızın doğasının derinliklerine iner ve sahte kimliklerimizi bir kenara koymamızı sağlar. Kutsal kitaplar Veda’ların son bölümü olan Upanishad’larda geçen Vedanta filozofisi üzerine bilgelik kazanmak Jnana Yoganın gereğidir. “Veda” bilgi, “Anta” son demektir. Kişi, zihin gücünü kullanarak gerçeği gerçek olmayandan, kalıcı olanı geçici olandan ayırma üzerine çalışır.
- Jnana yoga; en zorlu yoga yoludur. Çünkü güçlü bir arzu ve zihin gücü gerektirir.
- Jnana yoga; bilginin yoludur
- Jnana yoga; Kalbin yolunu takip ederek, gerçek ve dışı, kalıcı ve geçici arasında ayırım yapma yoludur.
- Jnana yoga uygulayanlar yani jnaniler; kendilerini Tanrı’dan farklı düşünmeyi tercih etmezler, hatta bunun cehalet olduğunu bilirler. ilahi vasfın dışında kendilerine bakmaya gerek duymazlar ve kendilerinin ilahi olduğuna inanırlar.
Jnanis yaklaşımda ilk kısım negatiftir, gerçek olmayan her şey, kusurlu olan ve değişime tabii olan her şey red edilir. İkinci kısım ise pozitiftir; olumlu, mükemmel, ebedi, değişmeyen her şey gerçek olarak kabul edilir. . Bizler fiziksel bedenle sınırlı değiliz, bireysel zihinlerimizle de sınırlı değiliz. Biz Ruh’uz. Hiç doğmadık, asla ölmeyeceğiz. Biz saf, mükemmel, sonsuz ve özgürüz. Varlığımızın en büyük gerçeği budur. Kendimizi onaylarken, kendimiz için gerçek olanı sürekli olarak teyit ederiz. Kendini onaylamanın arkasındaki felsefe basittir, nasıl düşünürsen öyle olursun. Kendimizi her daim çaresiz olarak düşünmeye programladık ve bu kişinin kendisini zehirlemesinden başka bir şey olmadı. Çünkü kendimizi nasıl düşünürsek öyle hareket ederiz. Yanlış izlenimlerle dolu zihnimizi tersine çevirmeliyiz. Klasik bir Advaita metni olan Ashtavakra Samhita‘nın dediği gibi; “Ben lekesiz, sakin, saf bilinç ve doğanın ötesindeyim. Bunca zamandır yanılsamayla kandırıldım”. Jnana yoga, hep var olduğumuz felsefesini kabul ettiği için, daima özgür, mükemmel, sonsuz ve ölümsüz olduğumuzu bilmek için önemli zihinsel güçlerimizi kullanır. Eğer bunu fark edersek, herşey de aynı tanrısallığı, aynı saflığı ve mükemmelliği görebileceğimizi söyler.