Yaz ve kış mevsimleri arasında bir köprü olan sonbahar, geçiş mevsimidir. Sonbahar mevsimi doğası gereği biraz düzensizdir, kuruluk, hafiflik, serin hava, aşındırıcı rüzgar, incelik, hareketlilik ve boşluk ile karakterize edilir. Bu niteliklerin hepsi aynı zamanda vata doshayı temsil eder. Ayurvedaya göre vata dosha ve onu temsil eden sonbahar mevsimi yaşantımızda önemli bir role sahiptir. Çünkü mevsimsel artış bedenimizde de paralel olarak aynı artışlara sebep olacaktır. Bu sezonda vata artma eğilimi gösterir. Bu vata mevsiminde sağlığınızı koruyabilmek adına, vata birikiminin ortak belirtilerini ve semptomlarını tanımak gerekmektedir. Erken aşamalarda hafif belirtiler ve semptomlar tipik olarak vata dengesizliği için bize ipuçları verecektir, bu aşamada çözüm elbette diğer aşamalara nispeten daha kolay olacaktır. Doğada ki dengesizlik arttıkça bize yansıyan durum, daha şiddetli ve alevli olacaktır. Bu durumda dokularımızda oluşan dengesizlikleri daha belirgin olarak hissetmeye başlayacağız. Aşağıdaki dengesizlikler listesi en çok etkilenen dokular ve sistemler tarafından düzenlenir ve hafif ve daha şiddetli tezahürlere ayrılır. Bir dengesizliği ne kadar erken ele alırsanız, düzeltmenin o kadar kolay olacağını lütfen unutmayın.
Vata Dengesizlik Belirtileri Nelerdir?
Zihinsel Faaliyetlerde Gerçekleşen Dengesizlikler;
Hafif Dengesizlikler; Zihinsel durumunuzda ki değişiklikler genellikle bir dengesizliğin ortaya çıkmaya başladığının ilk göstergelerinden biri olacaktır. Vatanın şiddetlenme belirtileri anksiyete, sinirlilik, korku, yalnızlık, güvensizlik, huzursuzluk, hiperaktivite, sersemlik, boşluk ve / veya karışıklığı içerir. Zihindeki vata artışı, sakinleşmenize izin vermeyeceği gibi sürekli gergin hissetmenize neden olabilir. Aynı zamanda aşırı vata sürekli sizi bir yarışın içindeymiş gibi hissettirip rekabete yönlendirir. Ayrıca sürekli bölünen kesintili uykuya, topraklama eksikliğine, bağlılık korkusuna ve unutkanlığa neden olabilir.
Sindirim Sisteminde Gerçekleşen Dengesizlikler;
Hafif Dengesizlikler; Sindirim sistemi, şiddetli vata’nın kendisini hissettireceği ilk yerlerden biridir. Vata dengesizliğinin erken belirtileri arasında geğirme, hıçkırık, bağırsaklarda hareketlilik (sık idrar ve dışkılama), aşırı susuzluk, gaz, şişkinlik ve kabızlık bulunur. Sindirim sistemindeki aşırı vata ayrıca düzensiz iştah, hafif kilo kaybı, yanlarda ağrı, diyaframın alt bölümünde basınç, ağızda kuru bir tat, kitle peristalsis, ishal, kuru dışkı ve / veya hemoroidlere neden olabilir. Vata yüksek olduğunda, canımız et, yağlı, tuzlu, ekşi veya baharatlı yiyecekleri de isteyecektir.
Dolaşım Sisteminde Gerçekleşen Dengesizlikler;
Hafif Dengesizlikler; Dolaşım sistemi, cilt, tırnaklar, kafa derisi ve saçta ki dengesizlik belirtileri ağırlaştırılmış vata’nın ne zaman yayılmaya başladığını gösterebilir. Bu bölgelerdeki fazla vata, deride, dudaklarda veya saçta kuruluğa, saç kırıklıklarına, topuklarda deri çatlaklarına, tırnaklarda çatlaklara, saçlarda kepeklere, deri döküntülerine neden olabilir. Vata artışı ayrıca solgun bir cilt veya aşırı parıltılı bir cilt görünümüne, zayıf kan dolaşımı, soğuk eller veya ayaklar, az terlemeye, egzama ve sedef hastalığına da neden olabilir.
Kaslarda, Kemiklerde, Eklemlerde ve Sinir Sisteminde Gerçekleşen Dengesizlikler;
Hafif Dengesizlikler; Koordinasyon eksikliği, halsizlik, kas yorgunluğu, titreme, gerginlik, sertlik ve kas ağrıları aşırı vata belirtileridir. Kemiklerde ve eklemlerde çatlama, hassasiyet veya ağrı, bu hassas alanlarda çok fazla vata olduğunu gösterir. Nöromüsküler sistemdeki yüksek vata ayrıca titreme, karıncalanma, uyuşma, siyatik, sinir ağrısı, sert bir boyun, pelvik kuşak çevresinde ağrı ve belirsiz veya genel ağrıya neden olabilir.
Vücudun başka yerlerinde Gerçekleşen Dengesizlikler;
Hafif Dengesizlikler; Bazı insanlar aşırı vata onları etkilemeye başladığında nefes darlığı, bradikardi, taşikardi veya kalp çarpıntısı fark ederler. Diğerleri için erken belirtiler arasında esneme, yorgunluk, seste ses kısıklığı, diş eti çekilmesi, diş ağrısı, baş dönmesi, kulaklarda çınlama, yüksek seslere belirgin bir hassasiyet bulunur. Dehidrasyon, aşırı idrara çıkma veya idrara çıkma eksikliği de aşırı vata ile ilişkilidir. Kadınlar için vata dengesizliği şişkinlik, bel ağrısı, alt karın bölgesinde ağrı, adet öncesi kramplar, uykusuzluk, kaygı, korku ve güvensizlik gibi PMS semptomlarına neden olabilir. Ayrıca düzensiz, seyrek veya ağrılı dönemlere, ağrılı cinsel ilişkiye ve erken orgazma neden olabilir. Erkeklerde, aşırı vata düşük sperm sayısına, düşük libidoya ve erken boşalmaya yol açabilir.
Vata Döneminde (sonbahar) Dengeyi Artırmak
Mevsimsel olarak uygun bir vata pasifize edici beslenme ve yaşam tarzını benimsemek, vata dengesizliklerinin ilk etapta ortaya çıkmasını önlemenize yardımcı olabilir.
Vata Sakinleştiren Beslenmenin Temelleri
Sıcak, yağlı, iyi pişmiş, baharatlı yiyecekleri ve tatlı, ekşi ve tuzlu lezzetleri tercih ederek vata’yı kolayca destekleyebilirsiniz. Sindirimi kolay, aynı zamanda kök sebzeler, çorbalar ve güveç gibi topraklama ve besleyici yiyecekler yenmeli. Yiyeceklerinizi bol ghee ile pişirmeli. Yemek saatlerinizi düzenleyin, yemekler arasında biraz ballı taze zencefil çayın tadını çıkarın, böylece agni (sindirim ateşi) güçlü kalır ve yemekten önce iştahınız uyarılır. Oda sıcaklığında, ılık veya sıcak içecekler için ve buzlu içeceklerden kaçının. Çiğ sebze, salata ve soğuk veya dondurulmuş gıda alımınızı sınırlayın. Keskin, acı ve büzücü tatları azaltın ve aşırı ateşli baharatlardan, güçlü siyah çaylardan ve kahveden kaçının.
Vata Sakinleştiren Yaşam Biçiminin Temelleri
Genel olarak, vata mevsimsel rutininizde vücudumuzda rüzgarın etkisini azaltmayı, kuruluğa karşı korumayı ve düzensiz davranışlara yönelik tüm eğilimleri sakinleştirmeyi amaçlamalıdır. Basit bir günlük rutin oluşturmak, vata’yı sakinleştirmenin en güçlü yollarından biridir. Aşağıdaki uygulamalardan bazılarını seçerek sizin için işe yarayacak bir rutin düzenleyin. Bu dönemde erken saatlerde uyanmak en doğru seçimdir, böylece sabahın erken saatlerinin durgunluğundan yararlanabilirsiniz. Dil temizliğinizi yaptıktan sonra, bir tutam tuz (kaya-deniz-himalaya) ile diş ve etlerinizi ovun, yerel yaşantınıza uygun bir yağ seçimi yapın ve bu yağı (zeytinyağ-susam yağ) ile 1-3 dakika arasında ağzınızda tutun. Dişlerinizi meyan kökü, haritaki veya nane gibi besleyici bir diş macunu ile fırçalayın. Ağız hijyeni rutininizi eğer varsa bir haritaki su ile yoksa normal su ile durulayın. Sabah duşunuzu almadan önce cildinizi ılık susam yağı, mahanarayan yağı veya vata masaj yağı ile ovarak cildi ve eklemleri sakinleştirin. Sinüsleri yağlamak ve zihni sakinleştirmek için burun pasajlarına birkaç damla nazya yağı uygulayın. Egzersizlerinizde daha düşük tempolu tercihler yapın, yürüyüş, tai chi, yüzme ve yoga gibi aktiviteler olabilir. Eğer tercihiniz yoga ise yavaş ve rahat bir hızda ilerleyin ve nefesinizin farkındalığını korumaya çalışın. Ayakta pozlar, inversiyonlar, yavaş güneş selamları, bükülmeler, alternatif burun deliği solunumu ve uygulamanızın kapanışında güzel, uzun bir shavasana için zaman bıraktığınızdan emin olun.
Namaste